Словарных статей на сайте: /55000  

Показаны записи 1-6 из 6.

Вĕркĕç [2:26]

Вĕркĕç, (вэ̆ргэ̆с'), вĕркĕђ (вэ̆ргэ̆ч'). рrорr. flabellum, a v. вӗр, flare; ita appellatur in кĕрпе арманĕ instrumentum quoddam versatile, cuius celerrima versatione aeris motus efficitur, quo frumenti grana a paleis, furfuribus pulvere aliisque sordibus purgantur. A. Typx. Иĕке çинђе вĕркӗç, шалта унта çавӑрăнакан çунат пур, çавна вĕркĕç теççĕ. На веретене—вейка; внутри там есть вращающиеся крылья, это называют вейкой. Ib. Вĕркĕç параппан ӑшӗнђе çавăрнат̌ ул.

Вĕт кĕрпе вулакĕ [2:26]

Вĕт кĕрпе вулакĕ, См. выше вулак. П. И. Орлов.

Вĕт кĕрпе шăтăкĕ [2:26]

Вĕт кĕрпе шăтăкĕ, (-к'), foramen cribri, per quod effunduntur grana (кĕрпе) in minutiores particulаs dinracta (K). П. И. Орлов. Ку шăтăкран шултăра ала виттĕр, вăтам ала виттӗр тухнӑ кĕрпе пĕрђисем анса кайаççĕ. Ib. Вĕт кĕрпе ала виттӗр анни, алан кайри вӗт кĕрпе шăтакне анса йешђĕк (кĕрпе арђи) ăшне виççӗмĕш çил çул çине анат. Çилĕ вĕрет те, хывӑхне-масарне, тусанне-пăсанне, виттĕрех исе тухса кайат̌; кĕрпи, йӑвăртарахскер, çил çулĕпе кăшт çӳлелле кайат̌ те, кайалла айалалла анса, вулак тăрăх (69) анса, иккĕмĕш лара (71) йухса тухат̌. Хывӑxӗ кайри çил ђӳpеђинђен тухса кайат̌. Темле çил вăйлипе кӗрпемĕн вĕçсе тухсан, сайа ан кайтăр, тесе, тепӗр саппас лар туса хунă; кĕрпе, тухсанах, çанта (80) ӳкет те, калле пĕрĕмĕш лара (71) кӗрсе ӳкет. Унта анса пухăннă таса мар кĕрпене, кӗрпи авăрса пӗтерехпе, тепĕр хут кĕрпе али çине йарса алаттараççĕ; ун ђухне вара çилне çил алăкне хупса вăйсăрлатаççĕ.

Кавӑс [2:26-27]

Кавӑс, (кавы̆с), locus ille, in quo rota aquaria collocatur, a frigore munitus, ne aqua, quae in rotam cadit, frigoribus concrescat. «Теплое помещение для водяного колеса, чтобы вода не замерзала на колесе зимою. По-русски называют это помещение теплицей». Шевле.

Кавус [2:26]

Кавус, (кавус), еа pars шыв арманĕ, in qua rota aquaria collocatur. Шундряши. Ӑна пураса тунă. Его делают в виде сруба. || П. И. Орлов. Кавуса тулти пысăк урапа çине çӗр йăтăнса анасран тăваççĕ. «Кавус» устраивается для того, чтобы на большое наружное колесо не обвалилась земля. (К 22). Ib. Шалти кавус—тип урапа пури. (К 28).

Кайккă [2:26]

Кайккă, (каjккы̆), av. Russ. гайка; ita vocant summam partem fusi, qui йӗке appellatur. Якейк. Йĕкейĕн ђăн çӳлти вӗçне кайкка теççӗ. Вăл шĕштĕрнекпе хĕрес кашти хошшинђе. Арман авӑрна ђox кайккă тохса кайсан, арман тăрри утăнса кайат̌. Самый верхний конец веретена называется кайккă. Он—между шестернею и хĕрес кашти. Если в то время, когда мельница мелет, кайккӑ выскочит, то шатёр слетит.